มาตรา116 ปลุกปั่นยุยง

ความผิดฐาน “ยุยงปลุกปั่น” ตามป.อาญา มาตรา 116 ในยุคคสช.

“มาตรา ๑๑๖ ผู้ใดกระทำให้ปรากฎแก่ประชาชนด้วยวาจา หนังสือ หรือวิธีอื่นใด อันไม่ใช่เป็นการกระทำภายในความมุ่งหมายแห่งรัฐธรรมนูญ หรือไม่ใช่เพื่อแสดงความคิดเห็นโดยสุจริต
(1) เพื่อให้เกิดการเปลี่ยนแปลงในกฎหมายแผ่นดินหรือรัฐบาล โดยใช้กำลังข่มขืนใจ หรือใช้กำลังประทุษร้าย
(2) เพื่อให้เกิดความปั่นป่วน หรือกระด้างกระเดื่องในหมู่ประชาชน ถึงขนาดที่จะก่อความไม่สงบขึ้นในราชอาณาจักร หรือ
(3) เพื่อให้ประชาชน ล่วงละเมิดกฎหมายแผ่นดิน ต้องระวางโทษจำคุกไม่เกินเจ็ดปี”

หลังรัฐประหารในปี 2557 ข้อหา"ยุยงปลุกปั่น" ตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 116 ถูกใช้มากขึ้นเรื่อยๆ ผู้ที่ถูกตั้งข้อหา มักเป็นผู้ที่แสดงความคิดเห็นทางการเมืองในทางตรงข้ามกับรัฐบาลหรือคสช. โดยมีลักษณะการกระทำที่แตกต่างกันไป เช่น

- ลงข่าวคนชุมนุมทางการเมืองผิดวัน

ชัชวาลย์ (http://freedom.ilaw.or.th/th/case/664) นักข่าวอิสระจากจังหวัดลำพูน ถูกดำเนินคดีเพราะรายงานข่าวการชุมนุมต่อต้านการรัฐประหารผิดวัน จากวันที่ 26 พฤษภาคม 2557 เป็นวันที่ 1 มิถุนายน 2557 ต่อมาศาลทหารจังหวัดเชียงใหม่พิพากษายกฟ้อง เนื่องจากจำเลยเพียงนำเสนอข่าวเหตุการณ์ประจำวัน และโจทก์ไม่อาจนำสืบจนสิ้นสงสัยได้ว่า จำเลยมีเจตนาสร้างความกระด้างกระเดื่องในหมู่ประชาชน

- ติดป้ายประชดขอแยกประเทศล้านนา

ชาวเชียงราย 3 คน ได้แก่ ออด ถนอมศรี และสุขสยาม (http://freedom.ilaw.or.th/th/case/638) ถูกจับเมื่อวันที่ 15 มิถุนายน 2557 และถูกดำเนินคดี จากการติดป้ายซึ่งเขียนข้อความขอแบ่งแยกประเทศล้านนา ต่อมาจำเลยทั้งสามถูกตัดสินจำคุกคนละ 4 ปี แต่ศาลลดโทษให้ 1 ใน 4 เหลือจำคุก 3 ปีเพราะจำเลยให้การเป็นประโยชน์ และให้รอการลงโทษไว้ 5 ปี

-โพสต์เฟซบุ๊กให้คนออกมาชุมนุม

สมบัติ บุญงามอนงค์ (http://freedom.ilaw.or.th/th/case/604) ถูกจับเมื่อวันที่ 5 มิถุนายน 2557 หลังคสช.มีคำสั่งเรียกรายงานตัวแล้วไม่ยอมปฏิบัติตาม ก่อนถูกจับกุม สมบัติโพสต์เฟซบุ๊กและทวิตเตอร์เชิญชวนประชาชนออกมาชุมนุมต่อต้าน คสช.จนถูกดำเนินคดี 116 เพิ่ม ปัจจุบันคดีอยู่ระหว่างการพิจารณาที่ศาลทหารกรุงเทพ

-โปรยใบปลิวที่มีคำว่า เผด็จการจงพินาศ ประชาธิปไตยจงเจริญ

สิทธิทัศน์ และวชิร (http://freedom.ilaw.or.th/th/case/644) ถูกดำเนินคดีจากการโปรยใบปลิว ที่มีข้อความต่อต้านคสช. ที่อนุสาวรีย์ประชาธิปไตย นอกจากนี้ก็มีพลวัฒน์ (http://freedom.ilaw.or.th/th/case/659) ที่ถูกดำเนินคดีจากการโปรยใบปลิวต่อต้านคสช. 4 จุดในอ.เมือง จ.ระยอง

- โพสต์เฟซบุ๊กหมิ่นประมาทนายกรัฐมนตรี

รินดา(http://freedom.ilaw.or.th/th/case/682) ถูกดำเนินคดีจากการโพสต์เฟซบุ๊กกล่าวหาว่า พล.อ.ประยุทธ์ โอนเงินหมื่นล้านไปสิงคโปร์ ปัจจุบันคดีอยู่ในชั้นพิจารณาของศาลทหารกรุงเทพ

- เดินเท้าไปศาล

พันธ์ศักดิ์ (http://freedom.ilaw.or.th/case/662) หนึ่งในสี่ผู้ต้องหาคดี "เลือกตั้งที่(รัก)ลัก" (http://freedom.ilaw.or.th/th/case/658) ถูกดำเนินคดีเพิ่มเติม จากการทำกิจกรรม “พลเมืองรุกเดิน” กิจกรรมเดินเท้าไปศาลทหาร เพื่อเรียกร้องความเป็นธรรม ระหว่างวันที่ 14-16 มีนาคม 2558 ปัจจุบันคดีอยู่ในชั้นพิจารณาของศาลทหารกรุงเทพ ซึ่งศาลนัดสอบคำให้การวันที่ 5 พฤศจิกายน 2558

- มอบดอกไม้ให้นักกิจกรรม "พลเมืองรุกเดิน"

ล่าสุด ปรีชา ชายวัย 77 ถูกดำเนินคดีจากการมอบช่อให้ พันธ์ศักดิ์ ซึ่งเดินรณรงค์เรียกร้องไม่ให้พลเรือนขึ้นศาลทหาร

วิญญัติ ชาติมนตรี ทนายความและเลขาธิการ กลุ่มนักกฎหมายอาสาเพื่อสิทธิมนุษยชน (กนส.) กล่าวกับเว็บไซต์ประชาไทในวันที่ 26 ตุลาคม 2558 ว่า เหตุแห่งคดีนี้เกิดขึ้นเมื่อวันที่ 15 มีนาคม 2558 ปรีชา ซึ่งเป็นข้าราชการบำนาญ ไปสังเกตการณ์พันธ์ศักดิ์ที่กำลังเดินเท้ารณรงค์ให้ยุติการนำพลเรือนขึ้นศาลทหาร

ต่อมาเมื่อพันธ์ศักดิ์ เดินมาถึงบริเวณอนุสาวรีย์ประชาธิปไตย มีคนนำดอกไม้ไปให้พันธ์ศักดิ์ พร้อมกับเชิญชวนให้ปรีชาซึ่งยืนสังเกตการณ์อยู่ให้นำดอกไม้ไปมอบให้พันธ์ศักดิ์ด้วย ปรีชาจึงนำดอกไม้ไปมอบให้พันธ์ศักดิ์ เมื่อพันธ์ศักดิ์ออกเดินต่อไปยังมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ปรีชาก็ตามไปสังเกตการณ์ต่อ

หลังกิจกรรมในวันนั้น ปรีชายังใช้ชีวิตตามปกติ จนมาถูกจับกุมขณะที่กำลังผ่านด่านตรวจคนเข้าเมืองเพื่อข้ามไปเที่ยวฝั่งลาว เพราะมีหมายจับในฐานข้อมูลของเจ้าหน้าที่ ในวันที่ 25 ตุลาคม 2558 ปรีชาถูกนำตัวมายัง สน.ชนะสงคราม ซึ่งรับผิดชอบท้องที่เกิดเหตุ และถูกควบคุมตัวไว้ 1 คืน ก่อนที่จะถูกส่งตัวไปศาลทหารกรุงเทพเพื่อขออำนาจฝากขังในวันต่อมา

ศาลอนุญาตให้ฝากขังปรีชาในวันที่ 26 ตุลาคม 2558 ทนายจาก กนส. ยื่นคำร้องขอประกันตัวซึ่งศาลทหารอนุญาตให้ปล่อยตัวปรีชาโดยตีราคาประกัน 150,000 บาท นอกจากจะถูกดำเนินคดีตามมาตรา 116 แล้ว ปรีชายังถูกตั้งข้อกล่าวหาร่วมชุมนุมเกิน 5 คน ด้วย
(http://www.prachatai.com/journal/2015/10/62115)

ตั้งแต่การรัฐประหาร พฤษภาคม 2557 มีผู้ถูกตั้งข้อหา/ดำเนินคดีตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 116 แล้วอย่างน้อย 26 คน

ดูรายละเอียดตารางการตั้งข้อหาทั้งหมด --->http://freedom.ilaw.or.th/politically-charged